Hocalı Katliamı ve tarih

Kaçkın kelimesi, Ermeni ve Rus işbirlikçileri tarafından 26 Şubat 1992 tarihinde gerçekleştirilen, 613 masum insanın hayatını kaybettiği Hocalı Katliamı sebebiyle Dağlık Karabağ?ın farklı bölgelerinden Azerbaycan?a gelen muhacirler için kullanılır. Hocalı Katliamı?nın iki önemli sebebi bulunmaktadır. Dağlık Karabağ?ı Ermenistan topraklarına katmak bu bir, ikincisi ise, Osmanlı?nın son zamanlarında Türkler tarafından yapıldığı iddia edilen ve Sovyet halklarının çoğunun inandırıldığı sözde Ermeni soykırımının öcünü almak. Ermeni yöneticilerin tahrikleriyle İlk kıvılcım 1988 yılı 22 Şubatında başlamıştı. Aslında ilk saldırıyı gerçekleştiren Azerilerdir. Bu çatışma Askeran yakınlarında başlamış ve iki Ağdamlı Azeri gencin şehit olmasıyla sonuçlanmıştır. Olaydan iki gün önce, 20 Şubat günü Dağlık Karabağ Muhtar Vilayeti İnzibat Merkezi olan Hankendi?deki Halk Meclisi Ermeni milletvekilleri, olağan dışı bir toplantı yaparak, Dağlık Karabağ?ın Ermenistan?a bağlanmasına karar vermişlerdi. Ermeni soykırımı hikâyeleriyle yetiştirilmiş ve bilenmiş gençler için iki gün bile sabretmek yeterince uzundu. Bu kararı fırsat bilen bazı Ermeni gruplar, Azerilere sataşmaya başladılar. Azerbaycan yönetiminin suskunluğu ve olaylara karışan Azeriler hakkında soruşturma başlatılması, Ermenileri daha da ümitlendirmiş ve bu pasif tutum 25 Şubatta iki Azeri?nin daha öldürmesiyle sonuçlanmıştı. Bu olaylardan haberdar olan halkı kontrol etmek artık zordu. 27 Şubat?ta Azerbaycan?ın Sumgayt şehrinde Azerilerle Ermeniler arasında çatışmalar yaşandı. Bu olaylar üzerine Sovyet Rusya?sı, Türklerin ikinci Ermeni soykırımı yapmasını engellemek için harekete geçmişti bile! Takvimler 1992 yılı 26 Şubatını gösterdiği vakit, Azeriler hala Sovyetlerin devam ettiğini zannediyor, nasıl olsa Ruslar Sumgayt?ta Ermenileri koruduğu gibi Karbağ?da da soydaşlarımızı kollar diye düşünüyorlardı. Hâlbuki zaman değişmiş halklar bağımsızlıklarını elde etmişler, Azerbaycan Türkiye?ye yakınlaşmış, Ermenistan ise hala Rusya?nın yanında yer alıyordu. Ermenilerin yıllardan beri sürdürdükleri aleyhte propaganda ve Rusların taraflı tutumu Hocalı katliamına ve Dağlık Karabağ?ın Ermenilerin eline geçmesini sebep olmuştur. Hocalı Katliamı ve öncesinde baş veren bütün bu gelişmeler, hep şubat ayı içerisinde olmuştur. 1806 yılında Baku?nün anahtarlarını teslim almak için gelen Rus Knazı Sisianov da yine şubat ayında şehri zapt etmek istemişti. Bazı tarihçilere göre ise, Dağlık Karbağ?ın Ermenilerin eline geçmesiyle sonuçlanan Hocalı Katliamının tarihi geçmişi, 1828 yılında İran ile Çarlık Rusya?sı arasında yapılan Türkmen çayı antlaşmasına dayanır. Ne Tevafuktur ki, bu antlaşma da şubat ayında yapılmıştır.