Oldukça uzun bir süredir sakin olan Gazze cephesi son günlerde yeniden hareketlenirken sükûnet ve ateşkes hali de bozulmuş, bölgede yeniden kan akmaya başlamış bulunuyor.
Geçen cuma İsrail'in Zuhir el Kuaysi adlı Filistinli lideri hedefli suikast denen yolla havadan attığı bombayla öldürmesi sonucu başlayan karşılıklı misillemelerde aralarında kadın ve çocukların bulunduğu 26 Filistinli ölürken, onlarcası yaralanırken İsrail'de ise sadece bir kişi atılan roketler sonucu hafif yaralanmış bulunuyor.
Sükûneti, gerçekleştirdiği suikastla bozan söylediğimiz gibi İsrail. Buna da İslami Cihad ve Halk Direniş Komiteleri (HDK) İsrail'in güneyine 300 kadar çeşitli tip roket atarak, havan ateşi açarak cevap vermiş bulunuyorlar. İsrail de buna Gazze'deki çeşitli hedeflere 40 civarında hava saldırısı yaparak karşılık vermiş bulunuyor. Salı gününe kadar devam eden bu karşılıklı cevaplar da Mısır'ın arabuluculuğu ile ne kadar süreceği hiç belli olmayan ateşkes ile şimdilik durmuş görünüyor. Ne var ki Gazze'de son günlerde yaşanan bu durum daha önce yaşananlardan birkaç yönden farklılık arz ediyor. Şöyle ki: Son olaylarda İsrail, uzun bir süredir denediği füzesavar sistemini bu defa fiili ve geniş çaplı olarak kullanmış oluyor. Demir Kubbe (Kipat Barzel) denen bu sistem, Amerika'nın da ortak olduğu bir sistem. İsrail şirketi Rafael'e 2007'de sipariş edilmişti. Bugüne kadar birkaç denemesi yapılan bu sistem, söylendiğine göre şöyle çalışıyor:
Demir Kubbe, Elta Systems adlı kuruluşun geliştirdiği özel bir radar sistemi vasıtasıyla atılan roketi havada iken hedef olarak tespit ediyor, sonra hedefi fırlattığı önleyici roketiyle havada yok ediyor. Bu önleyici roket hedef roketlerin saniyede 300 metre kadar olan hızından daha hızlı bir roket oluyor. Buna ilaveten söz konusu roket, tehdit eden roketleri havada en yüksek noktada saf dışı edecek şekilde tasarlanmış. Bunun sebebi, düşman roketlerin muhtemel kimyasal ya da biyolojik başlıklarını emin bir mesafede yok edip bunların verebileceği zararları asgariye indirmek.
Özelliklerini kısaca andığım Demir Kubbe, İsrail kaynaklı haberlere göre, son olaylarda Gazze'den İsrail'in yerleşim bölgelerine atılan 56 roketi saf dışı etmiş bulunuyor. Bu konuda başka sayılar da olsa İsrail, sistemin yüzde 90 başarılı olduğunu büyük bir memnuniyetle söylüyor. Sistemin yüzde kaç başarılı olduğu, kaç roketi düşürebildiği kolay kolay kesin bir şekilde söylenemez. İsrail belki başarıyı abartıyordur, bilemeyiz. Bu konunun gerçeğini anlamak ve buna göre hareket etmek elbette direnişçilerin işi. Ancak İsrail, sistemin performansından memnun olduğunu, yakında mevcut batarya sayısını dörde çıkaracağını söylüyor.
Gazze cephesindeki son gelişmelerden birisi, işte bu anlattığımız Demir Kubbe'nin performansı. İsrail'in söylediği doğru ise Filistinli grupların roket kozu biraz zayıflamış görünüyor. Bu da askerî statükoyu elbette etkiliyor. İsrail ayrıca iddia ettiği başarıyı Demir Kubbe'yi başka ülkelere satarak paraya da çevirmek için çaba gösteriyor. Bu çerçevede Güney Kore, bazı NATO ülkeleri ve hatta Amerika'nın bile adı geçiyor.
İkinci gelişme ise Hamas, İslami Cihad ve HDK arasındaki ilişkilerin değişen mahiyetinde kendini gösteriyor. Daha önceleri bu grupları İsrail'e karşı ateşkesi muhafaza yönünde ikna edebilen, hatta baskı yapabilen Hamas, son olaylarda bunu ya yapmamış ya da yapamamış, iki grubu durduracak gücü kendinde görememiş intibaı verirken bazılarına göre bu, Hamas'ın zayıflamakta olduğuna işaret ediyor.
Bu değişimde hangi faktörler rol oynamış olabilir, henüz tam söylenemez. Ancak bu arada gerek İslami Cihad'ın gerekse de HDK'nın İsrail karşı saldırılarına Hamas'ın katılmamasını da eleştirdikleri belirtiliyor. Bu arada hatırlatalım, Hamas, Esed rejimine karşı olduğu için Şam'ı terk etmiş bulunurken İslami Cihad hâlâ Şam'da faaliyet gösteriyor. İran ve Suriye yanlısı olduğu söylenen bu örgüt, belki de Hamas'ın Şam'ı terk etmesini hazmediyor, bu konuda birtakım hesaplar içinde bulunuyor.
Demir Kubbe'nin iddia edilen başarılı performansı ile Hamas-İslami Cihad-HDK ilişkilerinin göründüğü kadarıyla kazandığı yeni boyut ve mahiyetin Gazze cephesinde yeni bir durum ortaya çıkarmakta olduğu tahmin edilebilir. Kısacası, Gazze'de olup bitenlere ve bundan sonra olacaklara bugünden başlayarak yeni bir gözle bakmak, anlattığım son gelişmeleri mutlaka dikkate almak gerekiyor. Biz bugün bu kanaatteyiz.
Kaynak: Zaman