CHP'nin iptal davası gerekçeleri

CHP, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün onayladığı, askerlere sivil yargı yolunu açan yasanın iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvuracak. Bu amaçla pazartesi günü CHP Genel Merkezi'nde toplanacak olan Meclis grubundan yetki alınacak. İptal davası, imzaların onayı yetişirse pazartesi günü, yetişmezse salı günü açılacak.

Yürürlüğü durdurma ve iptal
CHP, Anayasa Mahkemesi'ne açacağı iptal davasında; askerlerin sivil mahkemelerde yargılanmalarının yolunu açan hüküm ile yürütülmekte olan davalarda da bu hükümlerin uygulanmasını öngören yürürlük maddesinin iptalini ve yürürlüğün de durdurulmasını talep edecek.
İki gerekçe
CHP, iptal davasını iki temel gerekçeye dayandıracak. Birisi söz konusu yasanın Anayasa'nın 2. maddesine, diğeri ise 145. maddesine aykırılık oluşturduğu iddiası olacak.
CHP, düzenlemenin Anayasa'nın 2. maddesinde yer alan "hukuk devleti" ilkesine aykırı olduğu düşüncesinde. Ayrıca, askeri mahkemelerin görevini düzenleyen 145. maddesine de aykırılık tezini örneklerle işleyecek.

Hukuk devletine aykırılık
Ana muhalefet partisi, hukuk devleti ilkesine aykırılık tezini; yasanın uygulanması sırasında askeri yargı ile sivil yargı arasında çıkabilecek yetki çatışmasına bağlayacak. Hukuk devletinde, adil hukuk sisteminin temel amaç olduğu, bu bağlamda iki yargı organı arasında çatışmaya yol açacak düzenlemelerin hukuk devleti ilkesiyle bağdaşmadığı savı yer alacak. Hukukun yeknesaklığı açısından askeri mahkemeler ile sivil mahkemelerin karşı karşıya gelmesinin Anayasa'ya aykırı uygulamalara yol açacağı üzerinde durulacak.

145. maddeye aykırılık
CHP'nin iptal davasının temel dayanağını ise Anayasa'nın 145. maddesine aykırılık oluşturuyor. Söz konusu maddenin askeri mahkemelerin görev alanını anayasa düzeyinde belirlediğine vurgu yapılarak, şu görüşe yer verilecek:
145. maddenin, asker kişilerin askeri mahalde veya askerlik görev ve hizmetiyle ilgili suçlarına askeri mahkemelerin bakacağı amir hükmünü taşıdığı vurgulanacak. Bu hüküm karşısında yapılan düzenlemede askeri mahalde ve askerlik görev hizmetiyle ilgili birçok suçun sivil mahkemelerde görülmesini öngördüğü, bu yönüyle Anayasa'ya açık aykırılık oluşturduğu tezi üzerinde durulacak.

Darbe girişimi askeri suçtur
CHP, bu tezini işlerken, gündemde tartışmalara neden olan darbe girişimi suçu askeri suç mudur, sivil suç mudur, konusuna yer verecek. CHP'nin yaklaşımına göre, darbe girişimi her şeyden önce bir disiplin suçu niteliği taşıyor. Bazı askerlerin bir araya gelerek anayasal düzene karşı darbe yapma girişiminde bulunmasının, emir-komuta zinciri açısından disiplinsizlik olduğu ve askeri mevzuatta disiplin suçlarının askeri suç olarak tanımlandığı üzerinde durulacak.
CHP, ayrıca Türk Ceza Kanunu'nda yer alan ve askeri suç niteliği taşıyan birçok suçun da askeri mahkemeler yerine sivil mahkemelerin yetki alanına sokulduğuna dikkati çekecek. CHP, sadece darbe girişimi suçunun değil, aynı zamanda, tümüyle askeri suç niteliği taşıyan, asker kişilerin askeri tesisleri tahrip etmeleri, askeri sırlarla ilgili casusluk yapmaları, gizli askeri bilgileri açıklamaları gibi suçların sivil mahkemelerce görülmesinin anayasaya aykırılık oluşturacağı görüşünü savunacak.

Milliyet