Amerika, Irak Savaşı sonrasında çok büyük askerî hatalar yaptı ve işgali eline yüzüne bulaştırdı. Bunlardan en önemlisi işgal sonrası askerî durumu iyi planlamamaktı elbette.
Nitekim bu yüzden Irak savaşın bitiminden sonra kaosun içine yuvarlandı, gelişen güçlü direnişle istediği gibi baş edemedi, bunların sonucunda yıllarca süren kanlı olaylarda binlerce insanını kaybetti, iç savaşın eşiğine geldi.
Bu durum şüphesiz savaş sonrası işgal döneminde ülkenin kamu düzeni, güvenliği ve istikrarını sağlayacak güvenlik güçleri eksikliğinden dolayı ortaya çıktı. Irak işgal edildiği ve ordusu ve polisi ortadan kaldırıldığı için ülkenin güvenliğini sağlamak elbette Amerikan ordusunun sorumluluğundaydı.
Ne var ki, bu ordu bunu yapabilecek sayıda değildi ve yapamadı da. Bunun vebal ve sorumluluğu da elbette Bush ve ekibindeydi. Oysa bunlar savaş öncesi-savaş sonrası askerî planlamayı iyi yapsalardı ve özellikle General Eric Şinseki'yi dinleyip fikirlerini dikkate alsalardı anlattığım vahim durum doğmayacak, gereksiz Irak ve Amerikan kanı akmayacaktı.
Sözünü ettiğim General Şinseki, Irak Savaşı ve sonrasının planlandığı zaman Kara Kuvvetleri komutanıydı. Savaş sonrası Irak'ta en az birkaç yüz bin Amerikan askerinin bulundurulmasını Senato Silahlı Kuvvetler Komitesi önünde resmen ifade etmişti. Ancak bu tespiti çok daha az askerin gerektiğini savunan zamanın Savunma Bakanı Donald Rumsfeld ve Bakan Yardımcısı Paul Wolfowitz tarafından şiddetle reddedilmiş, sonuçta bunlara karşı çıktığı için Şinseki gözden düşmüş, 2003 Haziran ayında emekli olmuştu.
Ne var ki zaman ve gelişen olaylar Şinseki'yi haklı çıkarırken onu dinlemeyerek savaş sonrasını 60-70 bin askerle idare etmeye çalışan Bush yönetimini ise rezil etmişti. Bush yönetimi bu vahim yığınak hatasını ise ancak 2007 yılında olayların iyice kontrol dışına çıkmak üzere olduğu 2007 yılı başlarında 'Surge' denen ek asker sevki ile çok geç bir şekilde tamir edebilmişti.
'Surge' ile Amerikan ordusu 20 bin civarında ek asker takviyesi ise Irak'taki durumu kontrol altına almış, sonuçta bu sayede Irak'tan çekilmeyi takvime bağlayabilmişti. İşte 'Surge'ün sonuç vermesiyle Amerika Irak'tan 2011 sonunda tamamen çekilmiş olacak.
Irak'ta yığınak hatası yapan Amerika aynı hatayı Afganistan'da işlemiş bulunuyor. 2001 Ekim ayında başlayıp 2002 başlarında sona eren Afgan operasyonunun hasmı saf dışı etme olan ilk bölümünü Amerika 300 kadar özel operasyon askeri ile hava bombardımanları ve Kuzey İttifakı'nın gayreti ile kısa zamanda sonuçlandırmıştı. Ancak, Irak'ta olduğu gibi Afganistan'da da savaş sonrasını iyi planlamamış, savaş sonrasında bu ülkede yeterli askerî güç bulundurmamıştı. Buna bir örnek mesela 2005 yılında Afganistan'daki Amerikan askerî gücü 5.000 civarındaydı. Yeterli askerî güç olmayınca ve alan hâkimiyeti sağlanmayınca Taliban da 2005 yılı sonlarından itibaren toparlanmaya başlamış ve bugünkü savunan değil saldıran konumuna yükselmişti.
Bu durum da bugün hem Amerika'yı hem de NATO-ISAF'ı Afganistan konusunda endişeye sevk ederken yeni strateji arayışına zorlamış bulunuyor. Esasen yeni stratejinin temeli de Taliban'ı geriletebilecek sayıda takviye asker gönderilmesi anlamına geliyor. Zaten bugün bu yeni stratejiyi belirleyip bunu Başkan Obama'ya hem yazılı hem de sözlü olarak anlatan General Stanley McChyrstal da Afganistan'daki bugünkü vahim durumu düzeltebilmenin ve başarısızlıktan kurtulabilmenin en başta gelen yolunun ülkede bulunan asker sayısının önemli miktarda ve kısa zamanda artırılmasından geçtiğine inanıyor.
General Chyrstal bu çerçevede Obama'dan en az 40 bin ek asker talep ederken son haberlerde sayının 60 bin ve daha fazlası da olduğu belirtiliyor. Eğer Obama 40 bini kabul ederse ülkedeki Amerikan asker sayısı 100 bin civarına yükselecek.
Başkan Obama bence 40 bini kabul edecek; etmediği takdirde muhtemel bir Afgan başarısızlığının sorumlusu olacak ve Başkan Bush gibi suçlanacak.
Kaynak: Zaman