ABD'nin İsraille modern tarihte bir eşi daha olmayan bir ilişkisi var. Washington, İsrail'e tutarlı bir şekilde kayıtsz şartsız diplomatik destek vermekte, başka her hangi bir ülkeye verdiğinden daha fazla dış yardım yapmaktadır. Başka bir ifadeyle, İsrail, yerleşim inşası gibi ABD'nin karşı çıktığı şeyleri yapıp dururken bile bu yardımı almaktadır. Bundan başka, Amerikalı yetkililer İsrail'i nadiren eleştiriyorlar; yüksek makamları arzulayanlara gelince, onların hiçbiri eleştirmiyor. Geçen yıl Charles Freeman'ın başına gelenleri hatırlayın: Belirli bazı İsrail politikalarını eleştirip özel ilişkilerin meziyetini sorguladığından dolayı Ulusal Güvenlik Konseyi'nin başından ayrılmaya zorlanmıştı.
Steve Walt ve ben, bu özel ilişkilerin iyi bir ahlâki yahut stratejik mantığa dayanmadığını, İsrail lobisinin muazzam etkisinden kaynaklandığını savunuyoruz. İddiamızı eleştirenler, bu iki ülke arasındaki aşırı derecede sıkı bağın, çoğu Amerikalının İsrail'e karşı hissettikleri özel bir sevgi bağının sonucu olduğunu savunuyorlar. Amerikan halkı diyorlar, İsrail'i cömertçe ve kayıtsız şartsız desteklemeye öylesine derinden adanmışlardır ki her kesimden siyasetçinin bu özel ilişkiyi desteklemekten başka bir seçeneği kalmıyor.
The Chicago Council on Global Affairs, Amerikan kamuoyunun dış politika hakkında nasıl düşündüğüyle ilgili asli bir çalışmayı geçenlerde yayınladı. Araştırmaya, İsrail'i de ilgilendiren çok çeşitli soruların sorulduğu 2.500 Amerikalı katıldı. Verdikleri cevaplar, Amerikalıların çoğunluğunun İsrail'e karşı anlamlı denilebilecek hiçbir derin bir bağlılık hissetmediklerine açıklık kazandırmıştır. Amerikan halkı ve İsrail arasında aşk meselesi yok.
Bu, İsrail'e hasım olduklarını söylemek de değildir zira İsrail'in hasmı değiller. Ancak Amerikalıların İsrail'e karşı kendi liderlerine İsraille özel bir ilişki tutturmaya bakmaktan başka hiçbir seçenek bırakmayacak denli güçlü özel bir bağ hissettikleri iddiasını destekleyecek herhangi bir delil de mevcut değildir. Bilakis, deliller, Amerikan halkı kendi hallerine bırakılsa, ABD'nin İngiltere, Almanya, Hindistan ve Japonya gibi diğer demokrasilere yaptığı muameleye benzer şekilde İsrail'e de normal bir ülke muamelesi yapacağına işaret ediyor.
Araştırmanın bazı bulguları üzerinde düşünebilirsiniz:Öteden beri süregelen resmi Amerikan duruşunun aksine, İsrail'i bir komşusunun nedensiz saldırısına karşı savunmaya Amerikalıların yarıdan daha azı hazır. Bir komşusunun İsrail'e saldırması halinde Amerikan askerlerinin kullanılması lehinde olduğunu söyleyenlerin oranı sadece yüzde 47 iken buna karşı çıkanların oranı yüzde 50. Bu soru, biraz farklı kelimelerle olsa da 1990'dan 2004'e kadar yapılmış diğer araştırmalarda da (Arap kuvvetleri İsrail'i işgal ederse şeklinde) sorulmuştur. Amerikan askerlerinin zımnen tek-taraflı kullanımına bu anketlerden hiçbirinde çoğunluk desteği görülmemiştir.
Amerikalılar "İsrail'in İran nükleer tesislerine saldırarak yol açacağı bir çatışmanın içine sürüklenmeye karşı da ihtiyatlı görünüyorlar. 2010 Haziran ayında yapılan bu anket'te, Amerikalıların açık ara çoğunluğu (yüzde 56), İsrail'in İran nükleer tesislerini bombalaması, İran'ın İsrail'e misillemede bulunması ve bu ikisinin savaşa tutuşması halinde, ABD'nin askeri kuvvetlerini İran'a karşı İsrail'in yanında savaşa sokmaması gerektiğini söylüyor."
"Amerikalılar, Filistin Otoritesine karşı epey olumsuz duygular beslerken, güçlü bir çoğunluk (yüzde 66) çatışmada taraf tutmamayı tercih etmektedir."
"İsraille ilişkilerin istikameti hakkında somut endişeler var. Katılımcıların yüzde 44'ü İsraille ilişkilerin aynı kaldığını söylese de yüzde 38 gibi yüksek bir oran kötüleştiğini, yüzde 12'si ise iyileştiğini düşünmektedir."
"Amerikalıların yüzde 62'si, çatışmada başlıca çıkmazlardan birini teşkil eden Batı Şeria'daki İsrail yerleşimlerinden yana değiller ve İsrail'in bu yerleşimleri inşa etmemesi gerektiğini söylüyorlar."
Son olarak da, katılımcıların sadece yüzde 33'ü İsrail'i Amerika için "çok önemli" görürken yüzde 41'i "az çok önemli" (somewhat important) görüyor. Kaydetmek gerekli, İsrail, Amerika için "çok önemli" ülkeler sıralamasında Çin, İngiltere, Kanada ve Japonya'nın ardından beşinci geliyor. Tabii ki bu ülkelerin hepside ABD'yle normal bir ilişkiye sahipler yoksa öyle İsrail'in Washington'la olan özel ilişkilerinin benzerine değil.
Şikago Konseyi çalışmasının verileri, Steve ve benim hem kitabımızda hem de hesapsız sayıda kamuoyu tartışmasında sunduğumuz verilerle tutarlıdır. Hikaye aynı.
İşin özü, Amerika'nın İsraille özel ilişkilerinin sorumlusu büyük ölçüde İsrail lobisidir ki her iki ülke için de zararlıdır. Alan Dershowitz şunları söylerken kesinlikle haklıydı: "Benim neslimden yahudiler, demokrasi tarihinin belki de en etkili lobi ve kaynak toplama çalışmasının parçası oldular."
Dünya Bülteni için çeviren: Ertuğrul Aydın