Philadelphia’daki bir toplantı gelecek için nasıl etkili bir model olabilir
“Make It Plain” grubu tarafından Philadelphia’da 27 Aralık 2014’te gerçekleştirilen toplantı, Amerika’da günümüzdeki ırk durumuyla olduğu kadar ülkede siyah Müslümanların uzun dönemde seferber edilmeleriyle de ilgiliydi.
Philadelphia, en eski ve en yerleşik Amerikalı yerli Müslüman topluluk merkezlerinden biridir. Dini Bilgi Arşivleri Kurumu’na göre, 2010’da Philadelphia’da Müslümanlar, toplam 40.000 kişiyle nüfusun yüzde 2,6’sını oluşturuyordu. Burası, en az 63 kayıtlı camisiyle en büyük dördüncü Müslüman nüfus merkezidir. İslam, Philadelphia’da o kadar normalleşmiştir ki, belediye otobüsü kullanan başörtülü Amerikalı siyah kadınlar ya da Philadelphia Çocuk Hastanesi’nde doktor önlüğü takmış peçeli kadınlar görmek alışılmadık bir şey değildir. İslam mahalli konuşma dilini de derinden etkilemiştir. Öyle ki, çoğu gayrimüslim, Müslümanlar için (kardeş anlamına gelen Arapça ahi kelimesinden türeyen) “ock” ibaresini kullanır. Hatta Müslümanların kılık kıyafet anlayışı da diğerleri tarafından benimsenir. Bir gayrimüslimin mahalledeki berberden “Sünni sakal” traşı talep etmesi alışılmadık bir şey değildir. Müslümanlar şehirdeki kurumlarda önemli roller oynadılar. Bunun kayda değer bir örneği de Kenny Luqman Gamble kurumunun Güney Philadelphia’daki iyileştirme projesidir.
Şehirdeki bu kültürel ve kurumsal mevcudiyet göz önüne alındığında, Philadelphia’da siyah Müslümanların iki önemli örnek oluşturma fırsatı vardır:
Birincisi, Müslümanların, ırkçı sosyal, kültürel, siyasi ve iktisadi yapılar konusunda güçlü eleştiriler getirmiş siyah Müslümanların tarihinden yola çıkarak Amerika’da ırkçılık hususunda çok daha fazla şey söylemeleri gerekiyor. Amerika’da ırk ve ırkçılık meselelerini ele almada lider bir rol oynamak, önemli bir adımdır. Amerika’daki Müslümanlar, İslam’ın ahlaki ve manevi ilkeleriyle uyumlu olarak bunu üstlenmek zorundalar. Diğer bir deyişle, İslam’ın bu konuşmalara katkı yapacak anlamlı bir şeyleri vardır ve hem Müslümanlar meseleye dahil olmakla mükelleftirler hem de bu siyasi olarak gereklidir.
İkincisi, siyah Müslüman topluluk, Amerika için önemli bir meselede mutlaka bu fırsatı daha geniş bir Müslüman topluluk içinde lider bir rol üstlenmek için kullanmalıdır. Müslümanlar genel olarak ırkçılık ve bağnazlık meselelerine karşı aktif bir rol üstlenmeliler ama siyah Müslümanlar Amerika’da İslam’la ilgili tarih ve tecrübeleri göz önüne alındığında bu konularda emsalsiz sezgilere sahipler.
1985’te Philadelphia, ABD’de bir polis departmanının sivilleri bombaladığı tek şehir oldu, olayda 11 kişi öldü. Adalet Bakanlığı geçenlerde Philadelphia Polis Departmanı’ndaki suistimalleri önlemek için müdahale etti. Suistimaller arasında yolsuzluk, aşırı kuvvet kullanımı, cinsel suistimaller, hatalı tutuklamalar ve cinayet de var. Philadelphialı Müslümanlar, yapısal ırkçılık, fazla polisiye tedbirler ve gözetime yabancı değiller. New York Polis Departmanı’nın casusluk programı, Philadelphia Üniversitesi’nde Müslüman öğrencilerin izlenmesini de ihtiva ediyor. Birkaç sene önce polis tarafından, fes takarak tren raylarının fotoğraflarını çektiği için kocam Marc Manley hakkında suçlu anonsu yapıldı.
Ayrıca, siyah Müslümanlar, Ayşe Abdurrahman’ın cenazesinin hatırlattığı üzere, siyahların hayatındaki kırılganlıktan muaf değiller. Siyah Müslümanlar sık sık silahlı şiddet olaylarının kurbanları oluyorlar.
Irk, Müslüman kimliği ve polisiye tedbirlerin kavşağında bulunan Philadelphialı Müslümanlar için “Make It Plain” (Anlaşılır Kıl) toplantıları organize etmek, mevcudiyetinin bilinmesini isteyen topluluk için zaruri bir tepkidir.
Toplantıdaki en güçlü ifadelerden biri, siyah Amerikalı Müslüman liderlerin mevcudiyetiydi. Organizatörler, para toplama, topluluk oluşturma, yazma ve topluluğu destekleme konularında onlarca yıllık tecrübeye sahipler. Biz, Müslüman topluluk içinde dayanışmanın giderek arttığını müşahede ediyoruz. Ülkede Müslüman çevrelerde ırk konusunda yapılan tartışmalardan ümitliyiz. Ama uzun vadeli ve kalıcı değişiklikler yapabilmek için üstesinden gelmemiz gereken çok engel var. Siyah Gücü hareketinden bazı siyah Amerikalı Müslüman liderler, eylemlerimizin etkinliği konusunda şüphelerini ifade ettiler. Bazı gelenekçi Müslümanlar ise protestonun İslam’da yeri olduğuna bile inanmıyor. Müslüman topluluk içinde siyah olmayan müttefiklerimizin ayrıcalık çabalarına karşı da uyanık olmalıyız. Bu, önemli sohbetleri rayından çıkarabilir ya da ivmenin kaybolmasına sebep olabilir. Patron gibi davranılmasını önlemek için ayrıcalık ve ırkçılık karşıtlığı hususunda siyah olmayan Müslüman müttefiklerimizi eğitmemiz mutlak surette gereklidir. Ayrıca marjinal gruplar ve gençler için de eğitim vermemiz lazım. Böylece bunlar, kendilerini susturma teşebbüslerine meydan okuyabilecek araç ve söylemlere sahip olabilirler.
Philadelphia’da önde gelen Müslüman eylemci Kamile Mümin Reşad, bu toplantıdan, Müslüman topluluk liderleri ve üyelerine, polisin hesap vermesi ve ırklar konusunda adaletin sağlanması gayesiyle birleşmeleri ve ayağa kalkmaları için yapılmış bir çağrı olarak bahsetti. “İnancımızı ortaya koymalı ve zulme karşı ayağa kalkmalıyız. Bu ya bizzat zulmü ortadan kaldırarak ya aleyhinde konuşarak ya da kalben buğzederek yapılır. Erkek ve kız kardeşlerimize ayağa kalkmaları, konuşmaları ve harekete geçmeleri çağrısında bulunuyoruz!”
Donna Auston da “Topluluğumuzun, özellikle de siyah Müslümanların #blacklivesmatter (siyahların hayatı önemlidir) için ayağa kalktıklarını görmek harika. Her iki kimliktekilerin bu anı konuşması gerekiyor” dedi.
Kamile’ye toplantıda en çok gözüne neyin çarptığını sorduğumda, toplantıya çocuklarımızın katılımını gösteren, genç bir çocuğun elinde megafonla göründüğü fotoğrafı göstererek karşılık verdi: “Çocuklarımızı da bizimle birlikte getirmek… Böylece onlar da bu mirasın bir parçası olacaklar. Bu devam etmekte olan bir mücadeledir, nesiller boyu devam eden bir mücadeledir.” O, “Toplantı konuşmalardan ibaret değil. Bu, onların Amerikalılar, siyahlar ve Müslümanlar olarak mirasıdır” diye ilave etti.
Kaynak: The Islamic Mountly
Dünya Bülteni için çeviren: Mehmet Şeyhoğlu
Not: Toplantı 15. Cadde ile JFK Bulvarı’ndaki LOVE parkında öğlen 12.’de yapıldı. Şair ve yazar Seff Al-Afriqi, şair ve yazar Shahidah Mohammad ve konuşmacı Imam Abdul Malik katıldı. Her inançtan kişiler toplantıya davetliydi.
Make it Plain, polis vahşeti ve siyah/Afrikalı Amerikan toplumuna karşı fazla polis gözetimi yapılmasına karşı Müslüman toplumunu harekete geçirmeyi amaçlayan endişeli Müslümanlardan oluşan bir gruptur. Hareket Philadelphia’da başladı.