22 Şubat’ta dördüncü kez aday olacağı açıklanan Cezayir Devlet Başkanı suskun. Yaklaşık 77 yaşındaki Abdülaziz Buteflika, 1999’dan beri iktidarda ve birkaç yıl daha göreve devam edeceği tahmin ediliyor; fakat bunu açıklama görevi Başbakanına düştü. Çünkü bir yıl kadar önce, Nisan 20913’te, felç geçirmiş olan Devlet Başkanı halkın önüne çıkamıyor.
Bu nedenle 17 Nisan Devlet Başkanlığı seçimi, rejim tarafından Devlet Başkanı’nı öteden beri destekleyen grupların hep birlikte savundukları argüman olan istikrar simgesi altına yerleştirildi. Buteflika’nın, 2008’de, iki dönem sınırlamasını aşmasına ve sonraki yıl üçüncü defa yeniden seçilmesine imkan tanıyan anayasa revizyonunun kabul edilmesini başarması da istikrar adınaydı.
Fakat istikrar durgunluğa dönüştü ve güçlü bir şekilde ayak direme gibi görünmeye başladı. Yinelenen reddin taşıdığı risklerle birlikte, Buteflika’nın dördüncü dönem başkanlığına muhalif olanlar açısından, Cezayir Devlet Başkanı’nın istikrar faktörü olmaktan uzak olan iktidarını sürdürme inadı artık bir gerginlik nedeni.
Bu duraklama, Cezayir’in siyasi ve sosyal peyzajındaki gelişmelerden daha fazla endişe verici. FLN ve merkez sendika UGTA’nın Devlet Başkanı’na yönelik desteği artık aynı ağırlıkta değil. FLN, güçlü iç bölünmelerle karşı karşıya. Ordu içindeki şiddetli nüfuz mücadelesi kamuoyuna yansıdı. Önceleri güçlü bir sendika olan UGTA, son zamanlarda gerçekleşen ve birkaç haftalığına eğitim sistemini felç eden grevlerin odağında yer alan özerk sendikalar tarafından kenara itildi.
İktidar ortağı olarak uzun süreden beri varlığını devam ettiren ve Müslüman Kardeşler’e yakınlığıyla bilinen Toplumsal Barış Hareketi Partisi yeniden muhalefete katıldı. 17 Nisan’da tek başına aday göstermeyecek fakat ilk defa oylamayı boykota çağırıyor. İktidar çemberi daralıyor.
Devlet Başkanı Buteflika konuşabilir mi? Yönetebilir mi? Cezayirliler bu soruları soruyorlar. Arap devrimlerinden uzak tutulan Cezayir yine de pıhtılaşmış değil. Otoriteler, protesto eylemlerini yatıştırmak için doğalgaz gelirlerinden yararlandılar. 1990’lı yılların iç savaşından kalan derin travmaya ek olarak bu kaynak, rejime salgından kaçınma imkanı sağladı.
Fakat Cezayirliler ne kör ne sağır. Dünyanın başka yerlerinde seçilmiş yöneticilerin birkaç hafta içinde bertaraf edildiğini görüyor ve çok sayıda yolsuzluk skandalını medya aracılığıyla öğreniyorlar. Hastalık ve iktidar yorgunu Devlet Başkanı ile genç nüfus arasındaki makas giderek açılıyor. Şu anda Buteflika’nın ülkesine yapabileceği en iyi hizmet, emekliye ayrılmak veya istifa etmektir.
Le Monde, Başyazı, 26.2.2014