HEDEF TAHTASINDAKİ MISIR
AMERİKAN YARDIMI, ORTADOĞU'NUN DİNİ TEMELDE BÖLÜNMESİ İÇİN BİR SİLAHTIR
Amerika'nın, Arap ve İslam Dünyasıyla ilişki kurmak için geliştirdiği yeni Strateji, "yeni, aslında eski" yöntemlere dayandırılmaya başladı. Aslında bu, emperyalist müttefiki Büyük Britanya'nın "böl yönet" siyasetidir. Bu siyaset de dini ve etnik azınlıklar arasında problemler yaratarak yapıyordu. Birçok Arap Ülkesindeki "kreatif kaos" teorisi sayesinde Washington bu ülke hükümetlerini bazen provakasyon bazen de parayla etkisi altına almaya çalışıyor.
Bu siyaset özellikle halkın % 99'unu ya da % 100'ünü Müslümanların oluşturduğu Sudan'ın Darfur kentinde apaçık görülüyor. Buradaki Müslümanlar arasında ayırım yapacak bir şey bulamayınca Sudanlılar arasında "Arap asıllı", "Afrika asıllı" diye kardeşler arasında etnik ayrımcılık tohumları ekme yoluna gittiler. Bu gerekçeyle "insani müdahale" adı altında Darfur'a girmeyi başardılar. Şimdi ise uluslararası askeri kuvvetler sayesinde kendilerine bir köprübaşı oluşturmak istiyorlar. Zira bunların bir sonraki hedefi Sudan'ı bölmektir.
FİTNENİN BELGELERİ
Mısır'daki Kıpti azınlık arasında fitne yayma ve bu fitneyi etkinleştirme siyaseti ise iki belgeyle açıkça ortaya çıkmaktadır. Bunlardan bir tanesi Kongre'den çıkmış. İkincisi ise Amerikan yönetimine bağlı Amerika Araştırma Merkezi'nden geçen temmuz ayının sonunda bir hafta içerisinde yayınlanmış. Bu iki belgeye göre Amerikan yardımlarının % 50'si, Mısır'da Kıptilerin yoğun olarak yaşadığı yerleşim yerlerine tahsis edilecek. (Kıptiler nüfusun %10'nu teşkil etmektedirler)
30/07/2007 tarihinde Amerikan Kongresinden çıkan belgeye göre ABD Mısır'a yaptığı yıllık yardımlarının bir bölümünü "Hıristiyan Kıpti Azınlığı" geliştirmek için ayırmıştır. Bu belgeye göre ABD'nin Mısır'a yaptığı askeri olmayan yardımların en az %50'sini,Kongredeki ABD Yardım yasasına uygun olarak, Mısır Hükümetiyle bağlantıya geçmeden doğrudan sivil toplum kuruluşlarına(ve bunlardan Hıristiyan olanlarına) verilmesi öngörülüyordu. 2 Ağustos 2007 tarihinde Amerikan Kongresine bağlı bir araştırma merkezi, ABD'nin Mısır'a yaptığı yardımların bir kısmını Kıptilere verilmesini önerdi. ABD Yardım idaresi Mısır'da herhangi bir din ya da azınlık mensuplarına doğrudan yardım etmeyi hedeflememesine rağmen Kıpti sivil toplum kuruluşlarına yaptığı yardımlar Mısır Kıptilerine yarar sağlamıştır. İkinci belgeye göre ABD yardım Kuruluşları, Kıptilerle, Kahire ve İskenderiye kentleriyle özel olarak ilgilenmektedir. Ancak yardım programı, Mısır'daki Müslüman ve Hıristiyanlar arasında "anlayışın artırılması" hedeflendiğini iddia etmektedir. Program ayrıca ABD yardımları sayesinde Mısırdaki "dini hoşgörünün" denetlenmesi üzerinde çalışacak bir örgütün kurulmasını teşvik etmektedir. Bundan önce, özellikle 17 Mayıs 2006 yılında üçüncü belge Washington'un son yıllarda, Mısır'a yaptığı yardımların şeklini değiştirerek daha önce görülmemiş bir şekilde Kıptilerin yoğun olarak yaşadığı bölgeleri kapsayacak bir şekle ve belgenin, Kıpti sivil toplum kuruluşlarını "güçlendirme" diye adlandırdığı bir biçime dönüştürüldü. Bu STK'ların bir kısmı dini hoşgörüyü denetleyecekti.
Kongreden çıkan belge Mısır'a yapılan yardımlarla ilgili en son belgedir. Belge özellikle 2008 yılı yardımlarının nasıl dağıtılacağını anlatıyor. Belge, Kongre araştırma hizmeti CRS'den çıkmıştır. CRS Kongre üyelerinin araştırma kolu olup üyeler aldıkları kararları bu kurumun belgelerine dayandırmaktadırlar. Bu belge geçen yüzyılın ortalarından bu yana ABD'nin Arap Dünyasına ve İsrail'e yaptığı yardımların toplamını ele almaktadır. Bu belge ABD Dış İşleri Bakanlığına bağlı Dış Basın Merkezi tarafından 30/07/2007 tarihinde gazetecilere dağıtıldı. Bu belgeye göre ABD Yasama organları (Kongre) Dış İşleri Bakanlığına başvurarak "Hıristiyan Kıpti Cemaati"nin sivil katılım programlarını ve insan hakları kuruluşlarını finanse etmesini talep ettiler. Ancak belge Mısır Kıptilerini n nasıl bir araya getirileceğine yönelik ABD yardımlarının bir bölümünün harcanması konusuna değinmemiştir. Ancak ABD'nin Mısır'a yaptığı askeri olmayan yardımların en az % 50 'sini, Kongredeki ABD yardım yasası uyarınca, Mısır Hükümetiyle temas olmaksızın doğrudan STK'lara verilmesi gerektiğini tavsiye ediyor. Kongreden çıkan bu belge hiç de sürpriz değildi. Zira ABD Yardım Kurumundan üst düzey bir yetkilinin itirafına göre Washington son zamanlarda Mısır'a yaptığı yardımların şeklini değiştirdi. Artık yardımlar daha önce yaptığının tersine Kıpti nüfusun ağırlıkta olduğu yerlere, aralarında dini hoşgörüyü denetleyen kurumların da bulunduğu Kıpti Sivil Toplum Kuruluşlarını "güçlendirme" adı altında verilmeye başlandı.
ABD Yardım Kurumu Asya ve Yakın Doğu İşleri Başkan Yardımcısı James Conder, Parlemento'daki Dış İlişkilere bağlı Ortadoğu İşleri Komisyonuna sunduğu raporda şöyle diyor: ABD'nin sağlık, eğitim, alt yapı ve sivil toplumu geliştirmeye yönelik yardım projeleri özellikle Güney Mısır'da Kıpti Nüfusun yoğun olduğu bölgelerde, Kahire ve İskenderiye gibi şehirlerde uygulanmaktadır.Yardım edilecek yerler hakkında ise yetkili şöyle diyor: Kıpti nüfusun yoğun olarak yaşadığı köylerde "su kaynakları ıslahı programı" adı altında yürütülen yardım çalışmaları son zamanlarda artmaya başladı. Öyleki geçen 5 yıl içerisinde 200 milyon dolara ulaşmıştır. ABD hükümeti ayrıca Hıristiyanlarca kutsal sayılan binaların, tarihi ve turistik öneme sahip eserlerin restorasyonu için 12 milyon dolar gibi oldukça yüksek paralar harcamıştır. Bu eserler arasında Asmalı Kilise, Piskopos George (Gerges) Kilisesi, Papa Sergiyus Kilisesi ve Kahire'de bulunan diğer Kıpti kutsal yerler bulunmaktadır.
Ayrıca belgeye göre son altı yıl içerisinde yaklaşık 2.2 milyon dolar para Mısır Hükümetinden habersiz Kıpti STK'lara aktarıldı. İşin ilginç tarafı yurt dışındaki kıpti cemaati, etnik çatışmayı hedefleyen bu ABD müdahalesini alkışlamışlardır. "Coptic Assembly Of America" ya da diğer adıyla Amerika Kıpti Kongresi'ne ait internet sitesi bunun 2008 ABD yardım yasası projesinde Kıptilerin bir zaferi olduğunu söylüyor. "Kıpti Kongresi" 2008 yılı için ABD'nin Mısır'a yönelik yardım yasası projesine(ki özellikle ABD Parlementosu tarafından Mısır Kıptilerinin problemlerine azami önem verilmektedir) özgü metnin detaylarını yayınlayarak raporun "bizim hedeflerimiz için son derece önemli olan iki şart içerdiğini " söylüyor. Kongrenin Raporunda sayfa 71'de şöyle denilmektedir:
1-Mısır'da dini özgürlükler: Komisyon, Mısır Hıristiyan Kıpti Toplumunun karşı karşıya kaldığı problemlerin çözümüyle son derece ilgilidir. Komisyon, Mısır Hükümetinin, Kıptilere eşit iş ve eğitim olanaklarının sağlanması için gereken her türlü çabayı harcamak zorundadır. Ayrıca Komisyon ABD Dışişleri Bakanlığını, Kıpti Topluluklarında sivil katılımın ve insan haklarının gelişmesine yardımcı olacak programları desteklemeye çağırdı.
2-Komisyonun tavsiyeleri arasında 415 milyon doların yardım olarak Mısır'a verilmesi de var.
Bu, talep edilen miktar. Çeşitli Projeleri desteklemek için talep edilen miktar çerçevesinde Komisyon, en az 50 milyon dolarlık bir yardımın İnsan Hakları ve Demokrasi Projelerini desteklemek için ayrıca 50 milyon dolar da eğitim programları için tahsis edilmesini talep etmektedir. Komisyon ayrıca demokrasi ve insan hakları için tahsis edilen miktarın en az % 50'sini, Mısır'daki sivil toplum örgütlerini desteklemek, insan haklarını geliştirmek ve denetlemek için Sivil Toplum kuruluşları yoluyla olmalıdır, diyor "Coptic Assembly Of America" raporuna göre bir yardım yasası projesinde ilk defa "kıpti" kelimesi geçmektedir.
Mısır Kıptileri reddediyor
Amerikan Planları çok çirkin olduğundan ve Amerika-Kıpti işbirliği izlenimi verdiğinden Mısır'daki Hıristiyan Cemaatinin ileri gelenleri ABD tarafından ülkeleri için tahsis edilen yardımlardan bir kısmının kendilerine tahsis edilmesini kabul etmiyorlar. Böyle bir siyasetin Mısır'daki Kıpti ve Müslüman birliğine karşı taşıdığı tehlikelere dikkat çekiyorlar.
ABD yardımlarının amaçladığı bu dini ayrımcılığa en şiddetli tepkiyi Asmalı Kilise Piskoposu Aziz Markos göstermiştir:
ABD böyle ayrımcılık yaparak Mısır için iyilik istemediğini göstermiştir. Tam tersine daha önce bölgemize sömürmek ve dini azınlık olaylarını kaşımak amacıyla gelen işgalcilerin izinden gitmektedir.
Kiliselerin Resmi Tepkisi
Katolik Patriği Yardımcısı Elenba Yuhanna Kalata ise şöyle diyor: ABD'nin bu tutumunun arka planındaki niyeti, Orta Doğu haritasını bölerek yeni devletçikler kurmayı amaçlayan Amerikan stratejik hedefiyle uyuşmaktadır. Bunu da bölgede çok hassas olan din savaşları fitilini ateşleyerek yapmak istiyor ki bölgenin gücü yok olsun. Bu da ABD Devletinin sağ siyasetinden yararlanan İsrail'e yarayacaktır. Elenba Yuhanna'ya göre ABD'nin yapmaya çalıştığı Kıptilere fayda değil zarar vermektedir. Zira bu durumda Mısırlılar Kıptilere hep kuşku ve şüpheyle bakacaklardır. Hatta ABD işbirlikçisi ya da dostu olarak ta adlandırılabilirler. Yani kendi vatanlarına bağlı olmamakla suçlanacaklar. Bu son derece sağlıksız bir durumdur. Washington bunu çok iyi bilmektedir. Görüldüğü kadarıyla ABD bu imajı daha da pekiştirmek istemektedir.Ki hedeflerine ulaşmak için milli birlik ve beraberlik daha kolay parçalansın istiyorlar.
Kıpti asıllı Eski Parlamenter Es'ad Abdul Melak şöyle diyor:
ABD'nin Mısır'a yaptığı yardımda dini farklılıklar gözetmesi daha önce defalarca dikkat çektiğimiz tehlikeli bir siyasi olguyu ortaya koymaktadır: ABD Mısır'ın içişlerine doğrudan karışmaktadır. Müslümanlarla Hıristiyanlar arasındaki ilişkiyle oynaması, Ortadoğu'da oynamak istediği role çok uygun düşmektedir. Zira baştan beri bölgeyi dini ve etnik esaslara göre bölmeye çalışmaktadır.
Abdul Melak'a göre ABD'nin, Kiliseleri onarmak amacıyla ya da Kıptilerin yoğun olduğu bölgelere, Mısır'a, özellikle Kıptilere yaptığı yardımı deklare etmesinin altında Kıptilere şu mesaj verilmek istenmektedir: ABD sizinledir ve sözüm ona baskıya karşı size yardım etmektedir.
Evangelist Kilisesi Basın Sorumlusu Keşiş Doktor İkram Lemi de ABD'nin bu tutumunu reddederek şöyle diyor: Bu söylentileri kesinlikle reddetmekteyiz. Zira bu bize Osmanlı Devleti yıkıldıktan sonra Büyük Devletlerin azınlıkları koruma bahanesiyle Mısır'ı işgal etmesine benziyor. Ayrıca Evangelist Mısırlıların bu durumdan faydalanacakları iddiasını da kabul etmiyoruz. Bu düşünce tamamen siyasidir. ABD içişlerimize karışmak için dini bir koz olarak kullanmaktadır.
Hulvan ve el Masara (Kahire'nin güneyi) piskoposu Elenba Besneti, bir ABD Dolarının bile Ortodoks Kilisesinin malları arasına karşımasını şiddetle reddederek şöyle demektedir:
Kıpti Kilisesi bir Mısır Hıristiyan Kilisesidir. Tarihi ABD dolarıyla pazarlığı kabul edecek kabiliyette değildir. Kongrede anlatılan şeyler tamamen iç kamuoyuna yöneliktir.
Besneti, kilisenin tüm Kıpti dernekleri kontrol etmelerinin zor olduğunu, dışardan gelen paraları engelleyememeklerini söylüyor. Zira bu dernekler tamamen Sosyal işlerlerden sorumlu Devlet Bakanlığına bağlıdır. Hiç bir şekilde Kilisenin denetimine tabi değildir.
Bu makale Mehmet S. Direk tarafından Dünya Bülteni için tercüme edilmiştir.