Irak'ın Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nde (KRG) siyaset ve diplomasi beklenmedik dönüşler yaşıyor. Kürdistan Bölgesi'nin başkanı ve Irak'ın Kürt Devlet Başkanı Celal Talabani 2009'da zor zamanlar geçirdi.
Irak anayasasının 140. maddesini uygulatamadılar; bu madde, 'Irak'ın ihtilaflı topraklarının' (ki epey geniş bir bölgeyi kapsıyor), en önemlisi de Kerkük ve petrol yataklarının statüsünün belirlenmesi süreciyle ilgili.
Etnik gerilimler, Ocak 2009'da düzenlenen ve Kerkük'ün dışında tutulduğu yerel seçimler sırasında arttı. Ninova'da Kürtler belediye meclisinin dışında kaldı, yerlerini Arap milliyetçi partisi Hadba aldı. Ve Kürt Ulusal Meclisi'nde Barzani ve Talabani, Goran partisinin güçlü muhalefetiyle yüz yüze kaldı.
Bununla birlikte, Bağdat'la yaşanan petrol ihracatı ihtilafı Barzani için belki de en ciddi endişe kaynağı olmayı sürdürüyor; merkezi hükümet KRG'nin uluslararası petrol şirketleriyle imzaladığı anlaşmalarını meşru saymıyor.
Fakat 2003'te olduğu gibi, ABD çıkarlarıyla Kürtlerin beklentileri bir kez daha örtüştü. ABD, Irak'a biraz olsun normallik getirmesi amaçlanan 2010 seçimleriyle ilgili yasanın meclisten geçirilmesinde Kürtlerin desteğine ihtiyaç duydu. Destek verilir verilmez de ABD Savunma Bakanı Robert Gates Kürt bölgesini ziyaret etti; Barzani ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden ve Başkan Barack Obama'yla da görüştü. Sonrasındaki açıklamalar Kürtler için şahane bir yeni yıl hediyesi yerine geçti - ihtilaflı topraklar ve petrol konusunda samimi destek alındı; ABD desteğin süreceğini teyit edip Kürt liderlerin kaygılarını yatıştırmak konusunda açık bir çaba gösterdi.
Bütün bunlar Kürtler için bağımsızlık anlamına gelmiyor. Fakat 2010'daki genel seçim sonrasında Kürtlerin ABD'den hatırı sayılır destek göreceği bir siyasi süreç yaşanacağı aşikâr. Elbette Kürtler geçmişte ABD'den birçok tutulmayan söz işittiler (en dikkat çekicisi 1991'deydi). Fakat bu kez farklı olacak gibi görünüyor. Zira ABD'nin Irak'taki siyasi gelişmenin rayında gitmesi konusunda Kürt desteğine ihtiyacı var. Kürtlerin bir yandan ABD çıkarlarına bağlılıklarını sürdürürken kalıcı gerçeklikler yaratıp yaratamayacağını izlemek ilginç olacak. (Exeter Üniversitesi'nde Ortadoğu Politikaları Profesörü, Chatham House'ta görevli, 7 Ocak 2010)
Kaynak: Radikl